چندی پیش فرصتی دست داد تا با فربد زاوه کارشناس باسابقه صنعت خودرو کشورمان گفتگویی با محور قیمت و خرید خودرو داشته باشیم. آنچه در ادامه خواهید خواند گزیده‌ای از صحبت‌های مطرح شده در این گفتگو است. با همراه مکانیک همراه باشید.
کنترل معاملات خرید خودرو به کمک واردات خودروهای ارزان
*جناب آقای زاوه باتوجه به اخباری که از واردات خودروهای ارزان‌قیمت در فضای رسمی و رسانه‌ای کشور منتشر می‌شود، تصور می‌کنید واردات خودروهای زیر 10 هزار دلار (کمتر از 350 میلیون تومان) امکانپذیر باشد؟
_در واقعیت خودرویی که بخواهد استاندارد‌های ۸۵گانه ایران را پاس بکند نیازمند تجهیزاتی است که درنهایت قیمت تمام‌شده آن را بالا می‌برد. حتی به فرض اینکه تعرفه واردات صفر در نظر گرفته شود بازهم قیمت آن خودرو بیش از 10 هزار دلار خواهد بود.
*پس ادعا‌هایی که درباره کنترل بازار با واردات خودروهای ارزان ساخت هند و چین تحت لایسنس برند‌های معتبر بین‌المللی مطرح می‌شود، در عمل نمی‌تواند رنگ و بوی اجرا به خود بگیرد؟
_بله، دقیقا. فراموش نکنیم اقتصاد ما در شرایط تحریم به سر می‌برد و بانک‌هایمان نمی‌توانند ارتباط مستمر با سایر شبکه‌های مالی جهانی داشته باشند. در چنین اوضاعی واردات خودرو سخت‌تر از گذشته خواهد بود و همان خودروهای چینی و هندی ارزان‌قیمت با استاندارد‌های حداقلی نیز نمی‌توانند به بازار کشورمان راه پیدا کنند.
*به‌طور کلی در حال حاضر از نظر شما راه کنترل قیمت‌ها در بازار از تولید و مونتاژ می‌گذرد یا واردات؟
_در حقیقت بازار را باید با واردات هدفمند کنترل کرد. یکی از مصادیق اصلی واردات با هدف‌گذاری کنترل قیمت‌ها در بازار، وارد کردن خودروهای دست دوم با استاندارد‌های بالا به کشور است. اقدامی که شرایط معاملات و خرید خودرو را در روسیه تغییر داد و می‌تواند در بازار کشور ما نیز نتیجه‌بخش باشد.
همکاری صنعتی با روسیه
*افق همکاری با روس‌ها در صنعت خودرو را چگونه می‌بینید؟
_روس‌ها اصولا به خام‌فروشی شهرت دارند و هرکجا پای صادرات محصول صنعتی به میان آمده چندان موفق عمل نکرده‌اند. به عقیده من همکاری استراتژیک با چینی‌ها در صنایع خودرو و قطعه‌سازی افق روشن‌تری دارد. به هر صورت خروجی و پیشرفت صنعت خودرو چین محسوس است. همچنین تامین قطعات بیشتر محصولات شاخص روسی برای تولید چند هزار دستگاهی در کشوری چون ایران با این سطح از تحریم‌ها به‌علت شراکت حال یا گذشته سازندگان آنها با خودروسازان اروپایی و آمریکایی امکانپذیر به نظر نمی‌رسد.
خرید خودرو و پیش بینی روند قیمت آن
*برسیم به بحث قیمت. تلقی شما باتوجه به سیگنال‌های فعلی از آینده قیمت خودرو تا پایان تابستان 1401 چیست؟
_در حقیقت هیچ‌کس نمی‌تواند مدعی باشد که آینده را پیش‌بینی خواهد کرد. اما باتوجه به شرایط کنونی بازار و کنار هم گذاشتن قطعات تشکیل‌دهنده پازل اقتصاد کشور می‌توان گفت خودرو ارزان نخواهد شد. در بهترین حالت اگر سناریو‌هایی چون احیای برجام یا آزادسازی واردات محقق شوند، از شیب نمودار رشد قیمت خودرو کاسته خواهد شد و خرید خودرو افزایش می‌یابد.
در واقعیت اگر دقیق و منصفانه به ماجرا نگاه کنیم و قیمت خودرو را در کنار سایر کالا‌های سرمایه‌ای و حتی مصرفی قرار بدهیم، به این نتیجه می‌رسیم که ماشین شاید در مقایسه با برخی کالا‌ها رشد قیمت کمتری را تجربه کرده است و می‌تواند در سال جدید نیز همچنان در مسیر افزایش قیمت حرکت کند. به معنای دیگر قیمت خودرو هنوز به نهایت رشد خود نرسیده و می‌تواند به تبعیت از شرایط اقتصاد تورمی خیزش‌های دیگری را به خود ببیند.
*پس بنا بر صحبت‌های شما در تابستان ۱۴۰۱ صبر برای خرید خودرو به نتیجه مورد نظر مشتریان که در واقع کاهش قیمت است منجر نمی‌شود؟
_راستش را بخواهید در فضای فعلی اقتصاد کشور که تورم با سرعت زیادی رشد می‌کند حتی اگر خرید خودرو قسطی را هم مد نظر داشته باشید، طی میان‌مدت نه‌تنها ضرر نکرده‌اید بلکه سرمایه‌تان را نیز افزایش داده‌اید. من نمی‌توانم با قاطعیت توصیه به خرید یا نخریدن خودرو در هر بازه زمانی کوتاه یا بلندمدت بکنم. اما باتوجه به داده‌های کنونی و تجربیات گذشته می‌توان گفت انتظار برای کاهش قیمت خودرو تا حد بسیاری بیهوده است.
خرید خودروهای برقی در ایران، از رویا تا واقعیت
*به‌عنوان پرسش پایانی آیا می‌توان آینده‌ای برای وسایل نقلیه الکتریکی در ایران متصور شد؟
_پاسخ این سوال تا حد زیادی بدیهی است. به هر صورت این احتمال می‌رود که قیمت بنزین تا سال آینده یا سال پس از آن افزایش پیدا کند. اما با وجود این افزایش قیمت بازهم نمی‌توان خودروهای برقی را گزینه مناسبی برای ایران دانست. در حال حاضر زیرساخت واردات، تولید و بهره‌برداری از چنین خودرو‌هایی در کشورمان مهیا نیست. به هر حال کشوری که برای تامین برق خانگی و صنعتی دچار مشکل و نیازمند استفاده از سوخت‌های آلاینده‌ای چون مازوت است، نمی‌تواند مدعی تامین برق لازم برای خودروهای الکتریکی در سطح گسترده باشد.
مقالات بیشتر
راهنمای جامع فروش خودرو در همراه‌مکانیک
راهنمای جامع طرح خرید اقساطی خودرو در همراه مکانیک
